Kur era drejton retë e zeza të ndotjes mbi plazhet e Majorkës, fajtori është i qartë, është një anije lundrimi në portin e kryeqytetit të ishullit, Palma. Qyteti në ishullin spanjoll regjistroi 1 milion pasagjerë të anijeve turistike në nëntë muajt e parë të 2022-ës. Të dhënat tregojnë se 370 anije lundrimi erdhën në port gjatë së njëjtës periudhë. Kjo e bën Palmën një nga portet më të rëndësishme për anijet turistike në Mesdhe, që ka pasoja negative për mjedisin.

Palma renditet e dyta në Evropë, pas Barcelonës, midis qyteteve ku ndotja e ajrit është më e madhe për shkak të anijeve turistike, sipas aktivistëve mjedisorë. Vetëm këtë vit, thonë ata, anijet në Palma kanë lëshuar tashmë 38,500 ton CO2, 890 ton dioksid azoti dhe 635 ton dioksid squfuri. “Kompanitë e transportit detar nuk kanë marrë ende masa të mjaftueshme për të mbrojtur mjedisin, klimën dhe shëndetin publik”, thonë aktivistët.

Industria e anijeve turistike po ndryshon ngadalë

Shoqata gjermane e mjedisit NABU, e cila publikon një vlerësim vjetor mbi përpjekjet e kompanive më të mëdha të transportit në botë përsa i përket mbrojtjes së mjedisit dhe klimës, zbuloi në të ashtuquajturën Renditja e Kruizit se operatorët e anijeve turistike u mungojnë shumë.

Kompania e renditur më mirë këtë vit, firma norvegjeze Hurtigruten, përmbushi vetëm 50% të objektivave të mbrojtjes së mjedisit dhe klimës. Kompanitë e tjera në renditje performuan edhe më keq.

"Rezultatet tregojnë edhe një herë se mbrojtja e mjedisit dhe klimës nuk janë ende në krye të operacioneve të kompanive të lundrimit dhe ndërtimit të anijeve të reja", shkroi NABU. Ndërsa ka padyshim përjashtime dhe disa zhvillime pozitive, tha Christian Kopp, oficer i politikave të transportit në NABU, përparimi "duket se po ecën shumë ngadalë".

Helge Grammerstorf, drejtor gjerman i Shoqatës Ndërkombëtare të Linjave të Lundrimit, i sheh gjërat ndryshe. Ai mbron me forcë veprimet e industrisë. "Linjat e lundrimit jo vetëm që po bëjnë shumë, por po bëjnë gjithçka që munden", tha ai.

Ata kanë bërë përparime të rëndësishme në teknologji të ndryshme gjatë viteve të fundit, duke e bërë industrinë një "pionier" dhe "nxitës të inovacionit" për industrinë e transportit në tërësi, shtoi ai. "Në fund të ditës, megjithatë, kompanitë mund të vendosin në anijet e tyre vetëm atë që është në dispozicion në treg."

Klima neutrale është një qëllim afatgjatë

Industria e anijeve të lundrimit argumenton se një lloj teknologjie e lëvizjes pa emetim thjesht nuk ekziston ende. Aktualisht, gazi natyror i lëngshëm është karburanti alternativ më premtues, me hidrogjen, energji elektrike dhe e-karburantet ende në zhvillim.

Megjithatë, industria po ndjek qëllime ambicioze. Deri në vitin 2030, anijet e para  do të furnizohen me energji në një mënyrë neutrale ndaj klimës, tha Grammerstorf. Deri në vitin 2050, shtoi ai, kjo do të zbatohet për flota të tëra.

Fakti që shumica e anijeve do të vazhdojnë të fuqizohen nga karburanti dizel, i cili ka performancë veçanërisht të dobët mjedisore, është dëshmi se sa larg duhet të shkojë industria, tha Grammerstorf. Megjithatë, pajisjet standarde të anijeve tashmë përfshijnë një sistem të trajtimit të gazit të shkarkimit që redukton ndjeshëm emetimet, shtoi ai.

Alexis Papathanasis, një profesor i turizmit dhe menaxhimit të lundrimit në Universitetin e Shkencave të Aplikuara të Bremerhaven, tregon gjithashtu përpjekjet e industrisë. "Kompanitë e transportit detar po përpiqen të arrijnë shpejtësinë me teknologjinë më të fundit, pjesërisht me synimin për të ulur kostot e energjisë", tha ai.

Por kjo është e komplikuar nga fakti se ndërtimi i një anije lundrimi (e cila mund të zgjasë rreth 20 vjet) zakonisht kërkon një investim prej disa qindra milionë eurosh. Megjithatë, në dritën e zhvillimeve të shpejta teknologjike, anijet këto ditë mund të vjetrohen pas vetëm disa vitesh, ndërkohë që rinovimi i tyre është i shtrenjtë dhe shpesh përfshin kufizime.

Kësaj i shtohet edhe konkurrenca ekonomike mes kompanive të transportit detar, theksojnë ekspertët. Kompanitë që respektojnë vullnetarisht rregulloret mjedisore jo të mandatuara përballen me kosto shtesë dhe për këtë arsye janë në disavantazh ekonomik.

A mund ta shpëtojë energjia mjedisin?

Çështja e furnizimit me energji në tokë tregon se si mund të trajtohet situata e ndotjes. Deri në 10% të emetimeve të naftës në një anije lundrimi ndodhin ndërsa anijet lundrojnë në porte me energji të furnizuar nëpërmjet gjeneratorëve me naftë në bord që vazhdojnë të funksionojnë. Si rezultat, sasi të mëdha të emetimeve krijohen pranë bregut, duke ndotur ajrin që prek veçanërisht banorët.

Infrastruktura e energjisë në tokë mund ta ndryshojë këtë situatë duke i lejuar anijet të lidhen me rrjetin lokal të energjisë elektrike dhe të ndalojnë funksionimin e motorëve të tyre të zhurmshëm dhe ndotës. Sipas një rregulloreje të BE-së, të gjitha portet kryesore duhet të ofrojnë një infrastrukturë të tillë deri në vitin 2030. Sipas Cruise Lines International Association Germany, rreth 40% e anijeve të lundrimit në mbarë botën tashmë kanë lidhje me energjinë në tokë dhe gjatë pesë viteve të ardhshme, kjo shifër pritet të rritet në 70%.

Megjithatë, problemi qëndron te vetë portet. "Vetëm 29 nga rreth 1000 portet e lundrimit janë pajisur në përputhje me rrethanat deri më tani", tha Grammerstorf. "Portet gjithashtu duhet të bëjnë diçka për t'u siguruar që ne të bëjmë përparim këtu."

Porti i qytetit gjerman të Kielit së shpejti do të ketë një nga lidhjet më të mëdha të energjisë në tokë. Deri në përfundimin e infrastrukturës në vitin 2023, gjashtë anije do të furnizohen njëkohësisht me energji të gjelbër.

Autoriteti portual i Palmës është kritikuar gjithashtu për mos furnizimin me energji në tokë. Edhe pse është porti më i rëndësishëm i Majorkës për anijet turistike, ai nuk ka infrastrukturën e nevojshme. Dhe sipas autoritetit portual, kjo nuk do të ndryshojë së shpejti.

Dhe kështu, retë e tymit do të vazhdojnë të lëvizin mbi Palma sa herë që një anije turistike është në port.

Burimi: DW / Përgatiti: Motilokal.com