Ndotja nga drita dhe ndikimi i saj te shpendët shtegtarë është fokusi i Ditës Botërore të Zogjve Shtegtarë 2022, një fushatë globale që synon të rrisë ndërgjegjësimin për zogjtë shtegtarë dhe nevojën për bashkëpunim ndërkombëtar për t'i ruajtur ato.

Ndotja nga drita po rritet në mbarë globin. Më shumë se 80 për qind e popullsisë së botës vlerësohet aktualisht të jetojë nën një "qiell të ndezur", një shifër më afër 99 për qind në Evropë dhe Amerikën e Veriut. Sasia e dritës artificiale në sipërfaqen e Tokës po rritet me të paktën 2 për qind çdo vit dhe mund të jetë shumë më e madhe.

Amy Fraenkel, Sekretarja Ekzekutive e Konventës për Speciet Migruese të Kafshëve të Egra (CMS) tha: “Errësirat natyrore kanë një vlerë ruajtjeje në të njëjtën mënyrë si uji i pastër, ajri dhe toka. Një synim kryesor i Ditës Botërore të Zogjve Shtegtarë, është të rrisë ndërgjegjësimin për çështjen e ndotjes nga drita dhe ndikimet e saj negative te zogjtë shtegtarë. Zgjidhjet janë lehtësisht të disponueshme dhe ne shpresojmë të inkurajojmë vendimmarrësit kryesorë që të miratojnë masa për të trajtuar ndotjen nga drita.”

Ndotja nga drita është një kërcënim i rëndësishëm dhe në rritje për jetën e egër, duke përfshirë shumë lloje të shpendëve shtegtarë. Çdo vit, ndotja nga drita kontribuon në vdekjen e miliona zogjve. Mund të ndryshojë modelet e migrimit të zogjve, sjelljet e kërkimit të ushqimit dhe komunikimin vokal. Të tërhequr nga drita artificiale gjatë natës, veçanërisht kur ka re të ulëta, mjegull, shi ose kur fluturojnë në lartësi më të ulëta, zogjtë shtegtarë çorientohen dhe mund të përfundojnë duke qarkulluar në zona të ndriçuara. Rezervat e varfëruara të energjisë i vënë ata në rrezik të rraskapitjes, grabitjes dhe përplasjes fatale me ndërtesat.

Jacques Trouvilliez, Sekretari Ekzekutiv i Marrëveshjes Afriko-Euraziatike të Zogjve Ujor (AEWA) tha: “Një shumëllojshmëri e madhe zogjsh, aktivë gjatë natës, përjetojnë ndikimet e ndotjes nga drita. Shumë zogj shtegtarë gjatë natës si rosat, patat, rrëshqanorët dhe zogjtë këngëtarë janë të prekur nga ndotja nga drita duke shkaktuar çorientim dhe përplasje me pasoja fatale. Zogjtë e detit tërhiqen nga dritat artificiale në tokë dhe bëhen pre e minjve dhe maceve.

Zgjidhje dhe rekomandime për të zbutur ndotjen nga drita

Udhëzimet mbi ndotjen nga drita që mbulojnë breshkat detare, zogjtë e detit dhe shpendët shtegtarë të bregut u miratuan nga Palët CMS në vitin 2020. Ndër rekomandimet e tyre, udhëzimet parashtrojnë gjashtë parime të praktikave më të mira të ndriçimit dhe bëjnë thirrje për Vlerësime të Ndikimit në Mjedis për projektet përkatëse që mund të rezultojnë në ndotjen e dritës. Këto duhet të marrin në konsideratë burimet kryesore të ndotjes nga drita në një zonë të caktuar, speciet e mundshme të egra që mund të ndikohen dhe faktet rreth afërsisë me habitatet e rëndësishme dhe shtigjet migruese.

Rreth Ditës Botërore të Zogjve Shtegtarë

Dita Botërore e Zogjve Shtegtarë, festohet si në maj ashtu edhe në tetor të çdo viti, organizohet nga një partneritet bashkëpunues midis dy traktateve të OKB-së për jetën e egër - Konventa për Ruajtjen e Llojeve shtegtare të Kafshëve të Egra (CMS) dhe Marrëveshja për Ruajtjen e Afrikës dhe Euroazisë (AEWA) dhe organizata jofitimprurëse, Environment for the Americas (EFTA)./Motilokal.com