Hulumtimet e reja kanë përcaktuar se sistemi aktual i Oqeanit Atlantik, i cili ndikon në mot, mund të shembet që në fund të viteve 2030. Do të ishte një katastrofë në shkallë planetare, e cila do të ndryshonte motin dhe klimën.

Disa studime në vitet e fundit kanë arritur në përfundimin se Qarkullimi i Përmbysjes Meridional i Atlantikut (AMOC) mund të jetë në rrugën e kolapsit, i dobësuar nga temperaturat më të larta të oqeanit dhe kripësia e shqetësuar. Shkaku i kësaj janë ndryshimet klimatike, të cilat janë pasojë e veprimtarisë njerëzore.

Hulumtimi i ri (i cili është rishikuar nga kolegët, por nuk është publikuar ende në asnjë nga revistat shkencore) përdori një model më të fundit për të vlerësuar se kur AMOC mund të shembet. Ky model përcaktoi që AMOC mund të shembet midis 2037 dhe 2064. Me shumë mundësi, kjo mund të ndodhë deri në vitin 2050.

"Kjo është me të vërtetë shqetësuese. Të gjitha efektet anësore negative të ndryshimeve klimatike, si valët e të nxehtit, thatësirat dhe përmbytjet, do të vazhdojnë. Nëse kolapsi i AMOC do të ndodhë gjithashtu, klima do të përkeqësohet edhe më shumë", studiuesi i detit dhe atmosferës theksoi në Universitetin Holandez të Utrehtit dhe bashkëautor i studimit nga Rene van Western.

AMOC funksionon si një rrip transportues, ai transporton ujë të ngrohtë sipërfaqësor nga hemisfera jugore dhe e shpërndan atë drejt Atlantikut të ftohtë të Veriut. Pastaj uji më i ftohtë dhe më i kripur fundoset dhe rrjedh në jug. Është një mekanizëm që mbron pjesë të hemisferës jugore nga të ftohtit të padurueshëm dhe shpërndan lëndë ushqyese që mbështesin jetën në ekosistemet detare.

Rënia e AMOC do t'i bënte shumë pjesë të botës të panjohshme. Në dekadat pas rënies së tij, akulli i Arktikut do të fillonte të lëvizte drejt jugut dhe pas 100 vjetësh do të ishte përhapur në bregun jugor të Anglisë. Temperatura mesatare në Evropë dhe Amerikën e Veriut do të rritet. Do të ndodhte një ndryshim i plotë i stinëve të pyllit tropikal të Amazonës, sezoni aktual i thatë do të bëhej sezoni i shirave dhe anasjelltas.

Stefan Rahmstorf, oqeanografi në Universitetin Gjerman të Potsdamit, i cili nuk ishte i përfshirë në hulumtimin e përmendur, theksoi se është e nevojshme të bëhet gjithçka për të shmangur kolapsin e AMOC sepse paraqet një rrezik të madh.

Shkencëtarët nga Utrecht përdorën modele më të avancuara dhe për herë të parë identifikuan zonën e Oqeanit Atlantik Jugor si një vend optimal për monitorimin e ndryshimeve në qarkullim. Ata monitoruan temperaturat e oqeanit dhe kripësinë për të verifikuar vlerësimet e mëparshme se kur mund të ndodhte një pikë kthese në AMOC.

Rahmstorf vuri në dukje se ka pasur disa debate disa vite më parë nëse kjo do të ndodhte, dhe se tani ka më shumë gjasa se disa vite më parë që kjo të ndodhë. Sipas tij, pesë ose më shumë vite më parë ai do të kishte rënë dakord se një kolaps i AMOC këtë shekull nuk ka gjasa, megjithëse një rrezik prej 10 për qind është i papranueshëm i lartë për një ndikim kaq katastrofik.

"Tani ka pesë studime që sugjerojnë se kjo mund të ndodhë këtë shekull. Vlerësimi im i rrezikut që të ndodhë është 50 për qind", shton Rahmstorf.

Shkrirja e akullit në Grenlandë nuk është marrë parasysh në këtë hulumtim. Duke shkrirë akullin e Grenlandës, sasi të mëdha uji të freskët nga shtresa e akullit derdhen në Atlantikun e Veriut, duke ndërprerë një nga forcat lëvizëse të AMOC, që është kripa.

Siç kujtoi Rahmstorf, tashmë ka një fluks të madh të ujit të ëmbël në Atlantikun e Veriut, i cili do të prishë plotësisht sistemin, shkruan CNN.

/Motilokal.com