Njësoj si macet, dhelprat janë nokturne. Për shkak të bebëzave të tyre vertikale të syve, ato arrijnë të shohin në dritë të zbehtë. Dhelprat gjithashtu ngjiten në pemë, përdorin mustaqet e tyre për t’u orientuar dhe madje ndjekin prenë e tyre si macet. Dhelprat gri mund t’i përthyejnë edhe kthetrat e tyre, ashtu si macet. Dhelprat gri gjithashtu ngjajnë më shumë me macet, ndërsa dhelprat e kuqe kanë një pamje të ngjashme me qentë. Për më tepër, dhelprat meshkuj quhen qen ndërsa dhelprat femra quhen “shtriga”. Dhelprat madje shkelin si mace, duke përdorur topat e këmbëve të tyre për të ecur në heshtje dhe elegante.

Familjet e dhelprave, jetojnë në strofkat nëntokësore. Kur “shtriga” ka këlyshët e saj, një pjellje dhelprash mund të variojë nga një deri në 11 këlyshë, ato jetojnë në strofkë së bashku për shtatë muaj derisa të vegjlit rriten. Të vegjlit jetojnë në strofkën me nënën, ndërsa dhelpra mashkull “qeni” mbledh ushqim. Këto strofka nëntokësore ofrojnë gjithashtu strehë nga grabitqarët, si kojotët, ujqërit dhe arinjtë. Njerëzit, megjithatë, përbëjnë kërcënimin më të madh për dhelprat. Ndërsa asnjë pronar shtëpie nuk dëshiron që dhelprat të rrotullohen rreth pronës së tyre, ka mënyra të sigurta për t’i hequr ato pa i dëmtuar ose vrarë.

Dhelprat nxjerrin 40 tinguj të ndryshëm

Çfarë thotë dhelpra? Siç rezulton, dhelprat mund të prodhojnë një shumëllojshmëri tingujsh, deri në 40 për të qenë të saktë. Më e dukshme është ulërima e tyre, e cila me siguri do t’ju fusë të dridhura në shtyllën kurrizore. Dhelprat, veçanërisht dhelprat e kuqe, janë shumë territoriale. Në rast se një dhelpër tjetër hyn në territorin e saj, dhelprat ka të ngjarë të bisedojnë me zë të lartë përpara dhe mbrapa në mbrojtje të shtëpisë së tyre.

Dhelprat duan të luajnë. Ato madje janë të njohura për vjedhjen e topave të golfit nga fushat e golfit për të luajtur! Dhelprat luajnë vetëm, me dhelprat e tjera dhe kafshët e tjera madje edhe drerët.

Në Kosovë është e përhapur në bjeshkët e Sharrit, Malishevë, Qabiq, Dollc, Vllahi, Rahovë, Qyqavicë, Debëllde, Svilen, Pouska, bjeshkët e Junikut, Stanedub, Nerodime e Poshtme, Shushicë, Dushkajë, Nishevc.

Dhelpra është mbrojtur në Kosovë (Udhëzimi Administrativ Nr. 18/2012 Për Shpalljen e Llojeve të Egra të Mbrojtura dhe Strikt të Mbrojtura).

Ju sjellim pamje të dhelprës nga bjeshkët e Kosovës, e cila është xhiruar shumë afër, duke u treguar miqësore, siç dinë të jetë edhe dinake.

/Motilokal.com